Πολυδιαφημιζόμενες στὴν ἐποχή μας. Μέθοδοι ποὺ ὑπόσχονται τὴν ψυχοσωματικὴ ἐνοποίηση τοῦ ἀνθρώπου, τὴν παροχὴ βοήθειας προκειμένου αὐτὸς νὰ βρεῖ τὴν ἐσωτερική του ἁρμονία καὶ ἰσορροπία. Τεχνικὲς ποὺ ἀσκοῦν τὸν ἄνθρωπο στὸν ἔλεγχο τῶν διανοητικῶν του δυνάμεων, ὥστε νὰ ἀνακαλύπτει – ἔτσι διατείνονται – τὶς τεράστιες πνευματικὲς δυνατότητες, ποὺ κρύβει μέσα του καὶ νὰ μπορεῖ νὰ τὶς διαχειρίζεται γιὰ τὴν ψυχική του ὑγεία, καὶ παράλληλα ἀσκήσεις γυμναστικὲς γιὰ τὴ σωματικὴ εὐεξία ἢ τὴ χαλάρωση ἀπὸ τὸ στρές, τὴν διαχείριση τοῦ ἄγχους κ.ο.κ.
Ἀντίστοιχα σεμινάρια μὲ τίτλους ὅπως «Βρὲς τὸν ἑαυτό σου», «Ἀνακάλυψε τὶς δυνάμεις ποὺ κρύβεις μέσα σου», «Ἀσκήσεις διαλογισμοῦ», «Σεμινάρια ἐσωτερικῆς ἁρμονίας»… κατακλύζουν σήμερα τὶς ἀνεπτυγμένες πόλεις τοῦ δυτικοῦ λεγομένου κόσμου, ἐνῶ σὲ πολλὰ πλέον γυμναστήρια διδάσκονται τεχνικὲς χαλάρωσης τύπου γιόγκα. Τελευταία οἱ τεχνικὲς αὐτές, ὡς μέθοδοι γυμναστικῶν ἀσκήσεων, φιλοδοξοῦν νὰ περάσουν καὶ στὰ σχολεῖα, στὴν πρωτοβάθμια καὶ δευτεροβάθμια ἐκπαίδευση, καὶ ἤδη τὸ ἔχουν σποραδικῶς πετύχει ἔχει καὶ συνεχίζουν τὴν ἐξάπλωσή τους.
Ἀνατολικῆς προελεύσεως ὅλες αὐτὲς οἱ μέθοδοι καὶ τεχνικές, μὲ βάση τους τὴν φιλοσοφία τοῦ βουδισμοῦ καὶ ἰνδουισμοῦ, βρίσκονται σαφῶς στὸν ἀντίποδα τῆς δικῆς μας Ὀρθοδόξου πνευματικότητος. Παρ᾽ ὅλα αὐτὰ ἔχουν βρεῖ ὄχι μικρὴ ἀπήχηση στὸν κόσμο, τὸν κουρασμένο ὁπωσδήποτε ἀπὸ τοὺς ρυθμοὺς τῆς τεχνολογικῆς ἀνάπτυξης καὶ τοῦ ὑλιστικοῦ τρόπου ζωῆς· τρόπου ποὺ ἀπομυζᾶ κυριολεκτικὰ ἀπὸ τὸν ἄνθρωπο κάθε ἴχνος ἰκμάδας ψυχικῆς καὶ τὸν καθιστᾶ ἕνα κινούμενο ὑποκείμενο, ρομπότ, ἄβουλο ἐνεργούμενο στὰ γρανάζια μίας ἀπρόσωπης μηχανῆς καὶ ἑνὸς σκληροῦ, ἀπάνθρωπου οἰκονομικοῦ συστήματος.
«Τί κακὸ λοιπὸν νὰ χαλαρώσουμε λίγο ἀπὸ αὐτοὺς τοὺς ρυθμούς;», ἀκοῦς τὴν ἐρώτηση καὶ ἀπὸ ἀνθρώπους ποὺ δὲν ἀρνοῦνται τὴν Ἐκκλησία καὶ τὴν πνευματικὴ ζωή. «Στὸ κάτω-κάτω καὶ ἡ πρόταση τῆς Ἐκκλησίας στὸ ἴδιο ἀποσκοπεῖ: στὸ νὰ βρεῖ κανεὶς τὴν ψυχική του εἰρήνη καὶ πνευματικὴ ὑγεία», συμπληρώνουν.
Ἐπειδὴ λοιπὸν ἐπικρατεῖ ὄχι μικρὴ σύγχυση γύρω ἀπὸ τὸ θέμα, καὶ συμβαίνει ὅσοι τίθενται ἀρνητικὰ ἀπέναντι σ’ αὐτὲς τὶς μεθόδους καὶ τεχνικὲς συχνὰ νὰ μὴ γνωρίζουν ποιὰ ἡ διαφορά τους ἀπὸ τὴν Ὀρθόδοξη πνευματικότητα, γι᾽ αὐτὸ ἐρχόμαστε νὰ ἐκθέσουμε τὶς παρακάτω γραμμές:
Ἐξ ἀρχῆς ξεκαθαρίζουμε ὅτι ὅλες αὐτὲς οἱ μέθοδοι καὶ τεχνικὲς βρίσκονται σὲ ἐντελῶς ἀντίθετη βάση ἀπὸ αὐτὴν τῆς Ἐκκλησίας μας. Ἡ βάση τους λοιπόν, πάνω στὴν ὁποία στηρίζουν κάθε προσπάθεια γιὰ εὕρεση τῆς ψυχικῆς ἁρμονίας καὶ ἰσορροπίας, εἶναι ἡ φιλαυτία, ὁ ἐγωισμός, τὸ αὐτονομημένο «ἐγὼ» τοῦ ἀνθρώπου. Γιὰ αὐτὸ καὶ συχνὰ οἱ ὅροι ποὺ χρησιμοποιοῦνται σὲ αὐτὲς τὶς μεθόδους ἔχουν ὡς πρῶτο συνθετικό τους τὸ «αὐτο-»: «αὐτολύτρωση», «αὐτοπραγμάτωση», «αὐτοδιαχείριση», «αὐτενέργεια» κ.ο.κ. Ὅ,τι δηλαδὴ ὑπῆρξε ἡ σύσταση τῆς πρώτης ἁμαρτίας ποὺ διεπράχθη στὴν ἀνθρωπότητα, μὲ τὴν αὐτονόμηση τοῦ πρωτοπλάστου ἀνθρώπου ἀπὸ τὸν Θεὸ καὶ τὴν βούλησή του νὰ φτάσει στὴν θέωση χωρὶς τὸν Θεό. Καὶ καθὼς αὐτὴ ἡ ἁμαρτία διεπράχθη μὲ σατανικὴ ὑποκίνηση καὶ μὲ ὑποβολὴ ἀκριβῶς τέτοιου λογισμοῦ, αὐτο-θέωσης, γίνεται φανερὸ συμπερασματικὰ ὅτι ὅλες οἱ τεχνικὲς τύπου γιόγκα ἔχουν βάση καὶ πυρήνα καθαρὰ σατανικό.
Στὸν ἀντίποδα αὐτοῦ τοῦ φρονήματος ἀκουμπᾶ ὅλη ἡ πνευματικὴ ζωὴ καὶ πρόοδος τοῦ ἀνθρώπου κατὰ τὴν Ὀρθόδοξη ἀντίληψη. Ὁ πιστὸς μέσα στὴν Ἐκκλησία δὲν διεξάγει ἕναν ἀγώνα ποὺ στηρίζεται στὶς δυνάμεις του, ἀλλὰ κάπου ἔξω ἀπὸ τὸν ἴδιο: στὸν Κύριο Ἰησοῦ Χριστό. Ὁ πιστὸς εἶναι πιστός, ἐπειδὴ πιστεύει ὄχι στὸν ἑαυτό του, ἀλλὰ στὸν Θεό, καὶ σὲ Ἐκεῖνον καὶ στὴν παντοδύναμη Χάρι Του ἐναποθέτει κάθε ἐλπίδα του καὶ προσπάθεια γιὰ πρόοδο, λύτρωση καὶ σωτηρία. Τὰ λόγια του Κυρίου «χωρὶς ἐμοῦ οὗ δύνασθε ποιεῖν οὐδὲν» (Ἰω. ιε´ [15] 5), ἠχοῦν συνεχῶς μέσα του καὶ ἀποτελοῦν τὴν κατευθυντήρια γραμμὴ τοῦ πνευματικοῦ του ἀγώνα. Ἐδῶ ἡ βάση εἶναι ἡ ταπείνωση, στὰ βουδιστικὰ-ἰνδουιστικὰ συστήματα ἡ ὑπερηφάνεια. Χάος ἀναμεταξύ!…
Αὐτὸ ἔχει καὶ τὶς ἀνάλογες προεκτάσεις στὴν καθημερινὴ ζωή:
Ὁ ἄνθρωπος ποὺ ἀκολουθεῖ τὶς ἀνατολικοῦ τύπου μέθοδος αὐτοπραγμάτωσης καθίσταται προοδευτικὰ ὅλο καὶ πιὸ ἐγωκεντρικός, ναρκισσιστικός, βυθισμένος μέσα στὶς σκέψεις του, στοὺς διαλογισμούς του. Μία σοβαρότητα κλειστοῦ τύπου τὸν διακρίνει, κάποτε μὲ ἀφαίρεση ἀπὸ τὸ κοινωνικὸ περιβάλλον καὶ ὁπωσδήποτε ἀποκλειστικὴ ἐνασχόληση μὲ τὸ ὑποκείμενό του, τὸν ἑαυτό του. Νὰ πνίγεται κάποιος μέσα στὴ θάλασσα καὶ ὁ ἄλλος νὰ κάνει γιόγκα στὴν παραλία, δὲν θὰ ἐνδιαφερθεῖ νὰ τρέξει, νὰ βοηθήσει τὸν κινδυνεύοντα. Μὴ χαλάσει ἡ ἐσωτερικὴ ἁρμονία, ὁ διαλογισμός… Φρίκη!
Καὶ μία ἁπλὴ σύγκριση μὲ τὴ συμπεριφορὰ τοῦ πιστοῦ ἀνθρώπου πρὸς τὸν συνάνθρωπο εἶναι ἱκανὴ νὰ δείξει τὴν ἀβυσσώδη διαφορά. Σ᾽ ἐμᾶς δὲν νοεῖται σωτηρία ἀτομική, χωρὶς τὴ συμμετοχὴ τοῦ πλησίον, τοῦ ἀδελφοῦ. Ἀδελφοῦ! Μέσα στὴν Ἐκκλησία ὁ παράδεισος νοεῖται μόνο «σὺν πᾶσι τοῖς ἁγίοις» (Ἐφ. γ´ 18) κι ὄχι ἀτομικά. Ἡ σωτηρία μας περνᾶ μέσῳ τοῦ συνανθρώπου, μὲ τὸν ὁποῖο συναποτελοῦμε τὸ ἑνιαῖο σῶμα τῆς Ἐκκλησίας, μὲ Κεφαλὴ τὸν Χριστό. Τί ὀμορφιά!
Στὴν Ἁγία μας Ὀρθοδοξία καὶ ὀρθοπραξία ὅλα κινοῦνται μέσα στὸ φῶς, στὴν ἀγάπη, στὴν θυσία γιὰ τὸν ἄλλον. Ὅλα εἶναι χαρούμενα καὶ ἁπλά. Παιδικά! Στοὺς χώρους τῶν ἀνατολικῶν συστημάτων ἀκριβῶς τὰ ἀντίθετα: πολυπλοκότητα, ἀτομισμός, βύθιση στὸ ἐγώ, ὑποσυνείδητα χάη, φρικώδεις ἄβυσσοι…
Ἰδιαίτερο ἐπίσης χαρακτηριστικὸ ὅλων αὐτῶν τῶν συστημάτων εἶναι τὸ ἀπρόσωπο. Τελικὸς σκοπὸς ὅλων τῶν αὐτοδιαχειρίσεων τοῦ ἀνθρώπου στὶς τεχνικὲς αὐτὲς εἶναι μία τραγικὴ ἀδράνεια, μία βύθιση σὲ κάποια ἀπρόσωπη, συμπαντικὴ οὐσία, ὅπου ἡ προσωπικὴ ὑπόσταση τοῦ ἀνθρώπου ἀπορροφᾶται τελικὰ καὶ ἐκμηδενίζεται στὸ σύμπαν. Μηδέν, τίποτε. Αὐτὸ ἀπομένει. Γι᾽ αὐτὸ καὶ μιλοῦν γιὰ «θετικὴ ἐνέργεια». Πῶς προσδιορίζεται αὐτή; Ἀοριστίες. Νεφελώδη, συγκεχυμένα, ἀπρόσωπα πράγματα.
Γιὰ ἐμᾶς δὲν ὑπάρχει θετικὴ ἐνέργεια. Ὑπάρχει ἡ θεϊκὴ ἐνέργεια, ἡ προσωπικὴ ἄκτιστος Χάρις καὶ ἐνέργεια τοῦ Θεοῦ, ποὺ σηκώνει, ἀνυψώνει τὸν ἄνθρωπο καὶ τὸν ὁδηγεῖ στὸ νὰ βρεῖ ἀληθινὰ τὸν ἑαυτό του. Ἐπειδὴ βρῆκε τὸν προσωπικὸ Θεό, γιὰ αὐτὸ καὶ ἀνεῦρε τὸ πραγματικό του ἐγώ, αὐτὸ ποὺ εἶναι γεμάτο ἀπὸ Χριστό.
Μέσα στὴν Ἐκκλησία ὁ ἄνθρωπος ζεῖ τὸ πλήρωμα τῆς ζωῆς, καὶ γι᾽ αὐτὸ χαίρεται μὲ ἀνεκλάλητη χαρά, καὶ μαζὶ μὲ τοὺς ἀδελφούς του δοξάζει τὸν Κύριό του μέσα στὸ αἰώνιο φῶς τῆς ἀλήθειάς Του…
Τοῦ περιοδ. «Ο ΣΩΤΗΡ», ἀρ. τ. 2177, 15.05.2018 ἠλ. στοιχειοθ. «ΧΡΙΣΤ. ΒΙΒΛΙΟΓΡ.»