Άγιος Γεώργιος, ο Χιοπολίτης (†1807)
Η αγιοτόκος του Αιγαίου Χίος καυχάται εν Κυρίω και για τον ένδοξο του Χριστού νεομάρτυρα Γεώργιο, γεννημένο στο χωριό Πιθυός το 1785. Η σχετικά μικρή σε διάρκεια επίγεια ζωή του παρουσιάζει μεγάλο ενδιαφέρον: Ορφάνεψε μόλις 9 μηνών και γνώρισε μόνο τη μητριά και τον πατέρα του. Ο οποίος από την παιδική ηλικία τον έδωσε σε κάποιον τεχνίτη για βοηθό στην ξυλογλυπτική, αρχικά στα Ψαρά και κατόπιν στην Καβάλα. Ο τεχνίτης είχε μαζί του και άλλα παιδιά ως μαθητές του, τα οποία μια μέρα μπήκαν σε μποστάνι, εκεί στην Καβάλα, κι έκλεψαν καρπούζια… Για να ξεφύγει ο Γεώργιος την τιμωρία που τον περίμενε, παιδί όπως ήταν, δήλωσε πως επιθυμεί να γίνει μωαμεθανός. Άφησε λοιπόν τον τεχνίτη και έγινε μούτσος σ᾽ ένα καράβι.
Κάποτε αυτό, φορτωμένο καρπούζια από την Καβάλα, άραξε στη Χίο, όπου όμως κάποιος συγγενής αναγνώρισε τον Γεώργιο, έσπευσε να τον χαιρετήσει, αλλά άκουσε να τον φωνάζουν με το όνομα Αχμέτ. Πριν προλάβει να αντιδράσει, ο Αχμέτ ανέβηκε στο καράβι κι αυτό απέπλευσε. Λίγα χρόνια αργότερα ο Αχμέτ, συναισθανόμενος το λάθος του να αρνηθεί τον Χριστό, επέστρεψε στη Χίο με χριστιανική ενδυμασία. Ζήτησε συγγνώμη από τον πατέρα του, αφού του διηγήθηκε πως τον είχαν πιέσει και φοβερίσει. Ο πατέρας του συγκινημένος για τη μετάνοια και επιστροφή του γιου του, αφού τον κράτησε κοντά του για λίγες μέρες, φοβούμενος μη τυχόν και γίνει αντιληπτός από τους Τούρκους, τον έστειλε στο απέναντι Αϊβαλί, όπου εργαζόταν σε αγροκτήματα ενός φίλου του χριστιανού.
Όταν έγινε 20 χρόνων, ο Γεώργιος εγκαταστάθηκε στο Αϊβαλί, νοικιάζοντας ένα δωμάτιο στο σπίτι γερόντισσας, που τον αγάπησε σαν παιδί της. Σ᾽ αυτήν μάλιστα απεκάλυψε εμπιστευτικά ότι ως παιδί είχε ασπαστεί το μουσουλμανισμό. Η πρόταση του πατέρα του να ναυτολογηθεί σε ρώσικο καράβι δεν έγινε δεκτή από τον Γεώργιο, επειδή στο Αϊβαλί ήταν ευχαριστημένος. Αργότερα αρραβωνιάστηκε μια κοπέλα, οι συγγενείς της οποίας ζήτησαν πληροφορίες και από τη γερόντισσα για το χαρακτήρα του νέου. Εκείνη, ενώ είπε τα καλύτερα λόγια γι᾽ αυτόν, απεκάλυψε δυστυχώς και το μυστικό, ότι ως παιδί είχε αρνηθεί τη χριστιανική του πίστη. Την πληροφορία όμως αυτή εκμεταλλεύθηκε ο αδελφός της κοπέλας. Και όταν ο Γεώργιος του ζήτησε να επιστρέψει τα δανεικά που είχε πάρει, αυτός όχι μόνο δεν τα επέστρεψε, αλλά τον κατάγγειλε στις τουρκικές αρχές ως εξωμότη.
Έτσι ο Γεώργιος συνελήφθη. Οδηγήθηκε στον ιεροδικαστή, ανακρίθηκε, ομολόγησε την αλήθεια της καταγγελίας, διακήρυξε την πίστη του στο Χριστό και δεν υπέκυψε στις υποσχέσεις και τις απειλές που δέχθηκε. Στις 8 Νοεμβρίου του 1807 φυλακίσθηκε, έχοντας εκεί και τη στήριξη άλλου δέσμιου χριστιανού, ενώ ορθόδοξοι της πόλης, μαθαίνοντας τα σχετικά, επιδίδονταν σε προσευχές και αγρυπνίες, για να ενισχυθεί ο Γεώργιος και να μη δειλιάσει. Στις 24 του μηνός εκδόθηκε η απόφαση, να οδηγηθεί σε θάνατο. Οι χριστιανοί του Αϊβαλιού μερίμνησαν και του έστειλαν ιερέα, στον οποίο ο Γεώργιος εξομολογήθηκε. Έλαβε και τη θεία Κοινωνία και την 26η Νοεμβρίου ο γενναίος του Χριστού αθλητής οδηγήθηκε στην αγορά (κοντά στο λεγόμενο Μπεζεστένι) της πόλης, όπου στις κραυγές των μωαμεθανών να αρνηθεί την πίστη του ο Γεώργιος απαντούσε «είμαι χριστιανός και χριστιανός θα πεθάνω», ενώ ο δήμιος πρώτα τον πυροβόλησε στην πλάτη κι αμέσως μετά του έκοψε την κεφαλή και τη σήκωσε αιμόφυρτη ψηλά.
Τότε, κατά το Φώτη Κόντογλου, «όλος εκείνος ο κόσμος χύθηκε απάνου στο ζεστό κορμί. Κι άλλος σφούγγιζε το αίμα, άλλος ασπαζότανε το άγιο λείψανο ή την πλάκα, άλλος ξέσκιζε ένα κομμάτι από το ρούχο του…». Με εντολή του αγά το σκήνωμά του ρίχτηκε στη Νησοπούλα, όπου οι χριστιανοί το ενταφίασαν. Μετά από χρόνια ανακομίστηκαν τα λείψανά του στο ναό του Αγίου Γεωργίου. Τεμάχιό τους έφερε από το Αϊβαλί ο ιερομόναχος Θεολόγος Σακαλής, ενώ το αργυρό περικάλυμμα της τιμίας κάρας του φυλάσσεται στο Μουσείο Μπενάκη (Αθήνα). Ναός προς τιμήν του έχει ανεγερθεί στις Νέες Κυδωνιές, από πρόσφυγες που ήρθαν από το Αϊβαλί.
Η μνήμη του τιμάται στις 26 Νοεμβρίου.
Ευάγγελος Π. Λέκκος
θεολόγος, νομικός